سرویس فرهنگ و هنر مشرق - روز جمعه بیست و هشتم مهرماه، در دومین روز از جشنواره فیلم کوتاه تهران، در سانس دوم، سالن شماره یک، در ساعت ۱۷ فیلمی نمایش داده شد که از نگاه مخاطبان این رویداد اثری بحث‌برانگیز است.

خبرگزاری صبا که اخبار جشنواره فیلم کوتاه تهران را با ضریب رسانه‌ای بیشتری بازتاب می‌دهد، در کانال تلگرامی خود رپرتاژی با مضمون تشویق پیوسته تماشاگران درباره این فیلم منتشر کرد.

در متن گزارش صبا آمده است:شب گذشته اولین اکران فیلم کوتاه «مدیر مدرسه» در چهلمین جشنواره فیلم کوتاه برگزار شد که با استقبال جالب تماشاگران همراه بود.

مدیر مدرسه که درامی سیاسی بر بستر اتفاقات پاییز ۱۴۰۱ است؛ ماجرای مواجهه یک مدیر مدرسه دخترانه را روایت می کند که سه تن از دانش‌اموزانش برای شرکت در تظاهرات فراخوان داده اند. این فیلم که از سوی اصحاب رسانه لقب سیاسی ترین فیلم چهلمین جشنواره را پیدا کرده است شب گذشته اولین اکران خود را با حضور تماشاگران داشت و راهروهای سالن شماره ۲ پردیس ملت نیز برای تماشایش مملو از جمعیت شد.

پس از پایان فیلم تشویق های بدون انقطاع تماشاگران که نشان از همراهی و رضایت از فیلم بود بصورت متفاوت رخ داد. هر چند که این خبرگزاری تمامی اخبار مربوط به فیلم را از قبیل رونمایی از پوستر و انتشار تصاویر منتشر کرده بود.

این رپرتاژهای مکرر خبری با عنوان «سیاسی‌ترین» فیلم چهلمین دوره از این رویداد، زمینه کنجکاوی‌ها را تشدید می‌کند. طبیعی است که مخاطبان این جشنواره عمدتا علاقه‌مندان سینما هستند و هر فیلمی با عنوان سیاسی را تشویق نخواهند کرد. برای بررسی ابعاد این تشویق‌های طولانی، روایت این اثر را باید بررسی کرد.

بیشتر بخوانید:

چرا اکران آنلاین «غریب» به کارویژه «فیلیمو» تبدیل شد؟ +عکس و فیلم

روایت فیلم «مدیر مدرسه»

در روزهای پس از شهریور ۱۴۰۱، سه تن از دانش آموزان دبیرستانی مدرسه‌ در منطقه ۱۲ فراخوانی ویدئویی برای تجمع منتشر کرده‌اند و نیروهای امنیتی به این مدرسه آمده‌اند تا این سه دانش آموز را دستگیر کنند.

با کمی آشنایی به روندهای قانونی به سادگی می‌توان فهمید حراست آموزش و پروش بدون عدم اطلاع اولیاء، حق جلب یا بردن هیچ دانش‌آموزی را نخواهد داشت و از عنوان حراست آموزش و پروش استفاده شده تا به صورت مستقیم دستگاه‌های امنیتی نسبت به فیلم حساس نشوند، اما شخصیت‌های درون فیلم با شمایل ساخته شده به طور قطع امنیتی و ضابط قضائی هستند.

قبل از ورود نیروهای امنیتی محمدی (فاطمه نیشابوری) مدیر مدرسه با عصبانیت وارد دبیرستان شده و با هر سه دانش‌آموز برخورد می‌کند. او در برخورد با دانش آموز اول، بخشی‌ از موهای صورتی رنگ شده‌اش را قیچی می‌کند.

دخترک دیگری تیشرت کودکانه‌ عروسکی برتن دارد و در فیلم فراخوان تجمعات با این لباس حضور داشته و مدیر مدرسه تی‌شرت او را با خشونت از تنش بیرون می‌آورد و سپس به ناظم دستور می‌دهد که موبایل تمامی دختران مدرسه را در یک جعبه جمع‌آوری کند. او مدرسه و محیط آنرا کاملا از وجود هر داده‌ای که نشانه‌ای برای نیروهای امنیتی باشد، پاکسازی می‌کند.

وقتی ماموران امنیتی وارد مدرسه می‌شوند، «مَجداران» یکی از نیروهای امنیتی در مقدمه گفت و گو رو به مدیر می‌گوید: "اتفاقاتی که در مدرسه شما افتاده کار را از دست من و شما خارج کرده است" .

او خواهان معرفی سه دانش‌آموزی است که ویدئو فراخوان را منتشر کرده‌اند. مدیر قاطعانه می‌گوید: این افراد از بچه‌های مدرسه من نیستد. " معینی (نیروی امنیتی زن) به او می‌گوید: لیدرهای فراخوان تجمعات دانش‌آموزی از دانش‌آموزانی همین مدرسه هستند.

مدیر از همکاری با آنان و از تحویل سه دختر نوجوان خودداری می‌کند. بحث میان آنان بالا می‌گیرد. قنبری(نیروی امنیتی مرد) خطاب به محمدی می‌گوید: اگر این سه دانش‌آموز از شاگردان این مدرسه نیستند حافظه دوربین‌های مدرسه را برای او بیاورند.

با تماس مدیر، ساحتی(ناظم)، مموری‌ها را می‌آورد و مدیر از او می‌پرسد آیا پشتیانی تصویری از آن وجود دارد و با پاسخ منفی مواجه می‌شود. او در مقابل نیروهای امنیتی مموری‌ها را می‌شکند و با اعتراض نیروهای امنیتی مواجه می‌شود.

قنبری (نیروی امنیتی مرد) به مجداران (نیروهای امنیتی دیگر) می‌گوید: ظاهرا دانش‌آموزان مدرسه در این اتفاقات تنها نبودند و مدیر را متهم به حمایت از آنان می‌کند. مجداران خطاب به محمدی می‌گوید: شما این بچه‌ها را به ما تحویل دهید من تضمین می‌دهم هیچ اتفاقی برای آنان نیفتد.

جدل مدیر و نیروهای امنیتی به سرانجام نمی‌رسد و در نهایت نیروهای امنیتی او را به عنوان مقصر این رویداد سوار همان خودروی پژوی همیشگی می‌کنند و دانش‌آموز مسبب، رفتن مدیرشان را تماشا می‌کنند و فیلم به پایان می‌رسد.

چرا فیلم «مدیر مدرسه» از آثاری نظیر «عصبانی نیستم» خطرناک‌تر است؟

داده‌های فیلم بسیار هوشمندانه کنار هم چیده‌ شده‌اند و این فیلم مثل آثاری که پس از سال ۱۳۸۸ درباره رویدادهای آن دوران ساخته شده نیست. در فیلم‌های نظیر عصبانی نیستم، قصه‌ها، پل چوبی وضعیت و نگاه سیاسی حاکم کاملا مشخص است. تمییز دادن دو قطبی آشکار است و شخصیت‌ها به دو قطب هوادار موسوی و احمدی‌نژاد تقسیم می‌شوند.

اما فیلم مدیر مدرسه، یک فیلم مانیفست تازه‌ای در حوزه دوقطبی سازی فرهنگی تولید می‌کند و نیروهای انقلابی را در یک دوقطبی ساختگی تشویق به قرار گرفتن در مقابل نیروهای امنیتی می‌کند.

بیشتر بخوانید:

«لباس شخصی» و معضلی به نام «مهدویانیسم» / درس‌های مهمی که در وقایع‌نگاری هنری انقلاب باید آموخت

مدیر مدرسه، آغاز یک جریان سینمایی- سیاسی خطرناک

سازندگان برای همراهی مخاطب با فیلم زوایه دید بسیار هوشمندانه‌ای را انتخاب کرده‌اند. دستگیری دختران نوجوان زیر ۱۸ سال از طرفی تداعی کننده پروژه کشته‌سازی دختران نوجوان در سال گذشته است و از سوی دیگر آستانه نفرت مخاطب را نسبت به برخورد نیروهای امنیتی {بسیار خشن در فیلم} با دختران نوجوان تحریک می‌کند. آنطور که در فیلم نشان داده می‌شوند، این نیروها تلاش می‌کنند سه دختر نوجوان که فراخوانی ویدئویی را به شبکه من و تو ارسال کرده‌اند را دستگیر کنند.

بررسی‌های در مورد حوادث سال گذشته نشان می‌دهد نیروهای امنیتی هیچگاه دانش‌آموزان زیر هجده سالی را در داخل مدرسه دستگیر نکرده‌اند و در دستگیری‌های خیابانی، دختران نوجوان زیر ۱۸ سال با یک تعهد پلیسی - قضایی به خانواده‌هایشان تحویل داده شده‌اند و فیلم «مدیر مدرسه» بر اساس یک دروغ بزرگ ساخته شده است.

اگر این فیلم کوتاه را سعیدروستایی، اصغر فرهادی، مانی حقیقی، جعفرپناهی یا محمد رسول‌اف ساخته بود به سرعت پرونده‌های قضایی سنگینی برای آنان تشکیل می‌شد و قطعا از فعالیت رسمی آنان جلوگیری می‌شد. اما فیلم را یکی از نیروهای روابط عمومی سابق سازمان اوج و با پول همین نهاد ساخته شده، آنهم در حالی که کارگردان فیلم در انجمن سینمای جوان معاون ارتباطات و بازرگانی انجمن سینمای جوان است.

نکته جالب اینجاست که متولی جشنواره فیلم کوتاه تهران، انجمن سینمای جوان است. اگر این رویداد با فجر مقایسه شود، مثل این می‌ماند یکی از اعضای کادر جشنواره فیلم فجر و از کارمندان این مجموعه فیلمی بسازد و در رقابت شرکت داده شود.

تولید سند حقوق بشری برای گروه‌های معارض خارج از کشور توسط سازمانی با ادعای انقلابی

فیلم مدیر مدرسه در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن سند بسیار قابل توجه برای گروه‌های حقوق بشری است که در حوادث سال گذشته حاکمیت را متهم به برخورد با کودکان و نوجوانان کرده و فیلم می‌تواند به عنوان سندی بین‌المللی از آزار سیاسی کودکان و نوجوان تلقی شود.

بیشتر بخوانید:

نقد سه مستند تاریخی «هویدا»، «اشرف» و «اسدالله علم» از نگاه «محمدصادق کوشکی»

فیلم هوشمندانه فتنه ۱۴۰۱ را با همه مسائل کلان امنیتی‌اش به سه «بچه‌مدرسه‌ای» تقلیل می‌دهد. از سازمان سازنده با ساخت فیلم‌هایی نظیر «مصلحت»، «غریب» و فیلم پهلوی نشان «پسر مریم» و سریال «آقازاده» و مستندهایی در ستایش چهره‌های آیکونیک دوران پهلوی، دیگر نمی‌توان ادعای انقلابی داشت و اوج باید به یک سازمان خصوصی خودمحور تغییر موقعیت دهد.

آیت‌الله‌خامنه‌ای در روز چهاردهم خرداد امسال در سالروز درگذشت امام خمینی (ره) فرمودند: همه توجّه کنند! آخرین تلاش دشمن ــ البتّه آخرین تلاش تا حالا؛ در آینده کارهایی خواهند داشت ــ همین اغتشاشهای پاییز گذشته بود. توجّه کنید! طرّاحی این اغتشاشهای پاییز گذشته در اتاقهای فکر کشورهای غربی انجام گرفت؛ طرّاحی‌اش آنجا شد. طرّاحی جامعی هم انجام دادند؛ طرّاحی در اتاقهای فکر غربی، پشتیبانی مالی و رسانه‌ای و تسلیحاتی به وسیله‌ی دستگاه‌های امنیّتی غربی. پشتیبانی کردند؛ هم پشتیبانی مالی کردند، هم پشتیبانی تسلیحاتی کردند، هم پشتیبانی رسانه‌ای وسیع و گسترده انجام دادند. پادویی‌اش را به وسیله‌ی تعدادی از عناصر خائنی که پشت به وطن کرده بودند انجام دادند؛ پادویی‌اش را عناصری کردند که به کشورشان خیانت کردند؛ از اینجا رفتند خارج و مزدور و عامل سیاستهای دشمن ایران شدند؛ نه فقط دشمن اسلام و دشمن جمهوری اسلامی، [بلکه] دشمن ایران.

ایشان ابعاد اتفاقات را در این سخنرانی چنین تببین می‌کنند که طراحی اغتشاشات در اتاق فکرهای کشورهای غربی انجام گرفته و پشتیبانی و مالی تسلیحاتی چاشنی اغتشاشات سال گذشته بوده اما سازمان سازنده فیلم کوتاه «مدیر مدرسه» با ساختن یک فیلم کوتاه ابعاد امنیتی این رویداد را به سه دختر بچه مدرسه‌ای تقلیل می‌دهد، تا مولف با ذهنی کاملا طراحی شده، این فتنه سال گذشته را به رویدادی در اندازه یک مطالبه اجتماعی دخترانه تقلیل دهد و اهرم‌های امنیتی را به عنوان بدمن ماجرا شناخته شوند.

اگر رویکرد سازمان اوج آنطور که مدیرعاملش ادعا می‌کند در راستای منویات رهبری است، چرا تحلیل آیت‌الله خامنه‌ای در مورد فتنه ۱۴۰۱ در این فیلم لحاظ نشده است!؟

چند نکته هوشمندانه در متن اثر وجود دارد که باید به آن توجه ویژه داشت. معلم در ابتدای ورود به مدرسه با کاراکتر مرضیه مواجه می‌شود که مشغول پاک کردن شعار زن، زندگی، آزادی از روی درب مدرسه است، محمدی به محض ورود از او می‌خواهد به جای پاک کردن شعار چند جعبه از انباری مدرسه برای او بیاورد. در واقع سازنده با اشاره بسیار هوشمندانه به مخاطبش اشاره می‌کند که با پاک کردن شعار چندان موافق نیست و این شعار را نباید فراموش کرد.

در نماهای داخلی دفتر مدیر مدرسه کارگردان عکس سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی را رو به دوربین قرار داده شده و عکس امام (ره) و رهبر معظم انقلاب بالای سر این مدیر است. در واقع با استفاده از عکس حاج قاسم یک دیدگاه خودسرانه در فقدان او را مطرح می‌کنند تا مدیر مدرسه را تبدیل به یک نماد انقلابی در مواجه نیروهای امنیتی کنند و این رویکرد را به سربازان این شهید در بدنه اجتماعی تعمیم دهند.

یک زن محجبه که ویژگی‌های یک زن انقلابی داراست، تماشاگر به دلیل حمایت از دختر نوجوان فیلم به او سمپات می‌شود و محمدی به نمادی از زنان انقلابی تبدیل می‌شود که حاضر نیست شعار فتنه ۱۴۰۱ از دیوار مدرسه پاک شود و موقعیت دوقطبی پسا ۱۴۰۱ همچناندر جامعه حفظ شود و او خود را قربانی می‌کند تا دختران نوجوان همچنان مبارزه اجتماعی خود را ادامه دهند.

کارگردان فیلم مدیر مدرسه کیست؟

میکائیل دیانی کارگردان این مجموعه به عنوان دبیر پانزدهمین شورای مرکزی اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل فعالیت‌هایش را آغاز کرد و پس از مدتی به عنوان روزنامه نگار منتقد دولت حسن روحانی فعالیت‌های رسانه‌ای خود را آغاز کرد.

او پس از مدتی فعالیت در کسوت روزنگار منتقد دولت روحانی، مستندی در سال ۱۳۹۸ با همکاری مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری ساخت. مستند نیمه بلند اجتماعی و بسیار سیاه «اعتراض خاموش» به وضعیت خودکشی‌های اعتراضی در ایران می‌پردازد.

تهیه‌کنندگی این اثر را محمدرضا کردلو برعهده دارد که او نیز به عنوان روزنامه نگار منتقد دولت قبل شناخته می‌شود. این دو به محض همکاری با مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در دولت روحانی اغلب انتقادات خود را درباره دولت روحانی از صفحه اجتماعی‌اشان حذف کردند.

صدای محمدعلی شعبانی و شناخت او از دیانی

همزمان با نمایش مستند سریالی شهید آوینی از سیما، جدلی میان روابط عمومی ارگان پخش کننده بامحمدعلی شعبانی کارگردان نسخه دیگری از مستند شهید آوینی در گرفت و او در کلاب هاوس عنوان کرد نام کارگردان یعنی میکائیل دیانی را نخستین بار در مرکز بررسی‌های استراتژیک حسام‌الدین آشنا در دولت قبل شنیده است. این اظهار نظر برای اثبات روابط آشنا و دیانی کافی به نظر می‌رسد.

دو نقطه سیاه تاریخی در کارنامه انجمن سینمای جوان

نمایش فیلم «مدیر مدرسه» ارتباط فرامتنی با رویدادهای سال گذشته انجمن سینمای جوانان دارد. سال گذشته پس از اغتشاشات شهریور، آزمون دوره ۷ ماهه فیلم‌سازی انجمن سینمای جوانان ایران صبح روز جمعه ۲۷ آبان ۱۴۰۱ به صورت سراسری در ایران با حضور ۵۰۷ شرکت کننده برگزار و بسیاری از دختران و زنانی که در آزمون مرکز(تهران) حاضر شدند، از حضور در مکان آزمون با حجاب اسلامی امتناع کردند و سایت انجمن سینمای جوانان به صورت عکس‌های شرکت کنندگان بدون حجاب را منتشر کرد.

وب سایت انجمن سینمای جوانان با انتشار این عکس‌ها در کنار عکس انجمن نشان داد که روی مدار فتنه ۱۴۰۱ حرکت می‌کند و نمایش فیلم مدیر مدرسه با تبلیغات گسترده رسانه‌ای سازنده آن نفر دوم انجمن سینمای جوانان است، با عنوان مدیر بازرگانی نشان می‌دهد از حیث گفتمانی دیدگاه‌های حاکم در انجمن سینمای جوان و جشنواره فیلم کوتاه تهران شکاف خاص و عمیقی با سیاست‌های کلان حاکمیتی دارد.